نقش تعلیق رویدادگرا در ساختار نمایش روایی طومار جامع نقالان، معروف به «هفت‌لشکر»

Authors

  • جلالی‌پندری, یدالله
  • نیکخو, عاطفه
Abstract:

هنر نقالی به‌­عنوان یکی از کهن­‌ترین نوع (ژانر) روایی‌ـ نمایشی، در ارتباط دوجانبه­‌ی زبانی و حرکتی نقال با عامه­‌ی مردم، به منظور خلق داستانی تأثیرگذار از یک سو و نقش قابل­ توجه نقال در دخل و تصرف و برافزوده­‌های داستانی در متن طومار موردنظر از سوی دیگر، شگردهای خاصی را در قالب روایتگری و داستان­گویی نمایشی در بطن آنها آشکار ساخته‌­است. در این میان، هفت لشکر از جمله نمونه­‌های «طومار جامع نقالان» در عهد قاجار است که توسط نقالی گمنام در سال 1292ه. ق. نوشته شد. هفت لشکر در اصل نام یکی از نبرد ـ روایت­‌های مشهور نقالی است که از روی شهرت و رواج، بر یکی از طومارهای جامع نقالان نیز اطلاق شده‌­است. جنبه­‌ی روایی متن، عامل پیوستگی و ارتباط ادبیات و نمایش است. در بحث عناصر روایی نمایش، بهره‌گیری از روایت­‌های تودرتو و موازی در راستای نقل اصلی و ایجاد فراز و فرودهای حساب شده، زمینه­‌ی گریز و شکل­‌دهی تعلیق را به صورت قطع داستان، قطع صحنه و ارتباط آن با زمان، در متن طومار مورد نظر آشکار ساخته‌است. در این راستا، به هم ریختگی توالی رویدادها در ساختمان نمایشی تعلیق از کارکردی هدفمند برخوردار است. این شگرد که به دو شکل گذشته‌­نگری و آینده‌نگری، توالی منظم رویدادها را به نفع عنصر تعلیق از مدار خویش خارج ساخته‌­است؛ علاوه بر مفهوم تعلیق گریز­گونه و پاسخ پرسش «چگونه خواهد شد؟» در درام ایرانی، پرسش بنیادی «چه خواهد شد؟» در تعلیق دراماتیک را نیز درباره‌­ی انتظار مخاطب در ذهن وی برانگیخته­‌است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی ساختاری زبان حماسی در طومار جامع نقالان معروف به هفت لشکر

زبان به مثابة شکل دهندة ساختمان داستان در تحلیل ساختار آن اهمیت ویژه­ای دارد. براساس این دیدگاه، ساختار زبان و چگونگی کاربرد و ارتباط زیبایی شناسی و فرازبانی، نوع آن را در ارتباط با مضمون کلی اثر مشخص می سازد. زبان حماسی- که یکی از ارکان اساسی این متون است - قابلیت های ساختاری همچون به کارگیری کلمات، نحو کلام، لحن متناسب با فضا و حس حماسی در سطوح مختلف آوایی، لغوی و غیره را دارد. در ادب شفاهی ...

full text

بررسی جنبه های نمایشی در طومار جامع نقالان معروف به "هفت لشکر"

چکیده هفت لشکر از جمله نمونه های "طومارجامع نقالان" در عهد قاجار است که توسط نقالی گمنام در سال 1292 هجری قمری کتابت شده است. هفت لشکر در اصل نام یکی از نبرد-روایت های مشهور نقالی است که از روی شهرت و رواج بر یکی ازطومارهای جامع نقالان نیز اطلاق شده است. طومارها از جمله نمونه مذکور، نسخه های منثور و مدونی به عنوان مأخذ نقالان برای داستان سرایی بوده است که نقل های حماسی غالباً از آغاز کار کیو...

15 صفحه اول

نقش ویژگی های روایتی در افزایش ظرفیت های نمایشی طومار جامع نقالان

هفت­لشکر ازجمله نمونه­های طومار جامع نقالان در عهد قاجار است که نقالی گمنام در سال 1292ق آن را­ کتابت کرده ­است. هفت­لشکر در اصل نام یکی از نبرد- روایت­های مشهور نقالی است که از روی شهرت و رواج به یکی از طومارهای جامع نقالان نیز گفته شده است. جنبه روایی متن عامل پیوستگی ادبیات و نمایش است. تقلید حالات و حرکات اشخاص به­وسیله راوی، متن را به ­سمت داستان­گویی نمایشی رهنمون می­سازد. در این میان دخل...

full text

بازاندیشی تحلیلی ساختار معروف به گرمابۀ ایلخانی ربع رشیدی تبریز

بیان مسئله: ربع رشیدی یا رشیدیه یک مجموعۀ معماری و بنا به آنچه در نزهت‌القلوب (740 ه.ق.) آمده است «شهرچه‌ای» فرهنگی و دانشگاهی در شمال شرقی تبریز و در کوه‌پایۀ سرخاب بوده است که در عهد ایلخان سلطان محمد خدابنده اولجایتو با همت و نظارت خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی طراحی و ساخته شد. بر اساس وقف‌نامۀ ربع رشیدی، مجموعۀ معماری شهرچۀ ربع رشیدی دارای بناهای همگانی و عام‌المنفعۀ بسیاری بوده و گرمابه...

full text

نیروهای فراطبیعی و نقش آن‌ها در طومار هفت‌لشکر

یکی از بن‌مایه‌های داستان‌های حماسی و اساطیری، مداخلۀ قوای فراطبیعی در قالب امدادهای غیبی در حمایت از قهرمان است. در اساطیر، ناتوانی قهرمان با نیروهای پشتیبان یا فراطبیعی جبران می‌شود. قهرمان اساطیری با نیایش و مددخواستن از خداوند، به نبرد با ضدقهرمان، دیو و اژدها می‌پردازد و با بهره‌مندی از امدادهای غیبی بر تمامی دشمنانش پیروز می‌شود. قهرمان حماسه پیوند محکمی با نیروهای غیبی و فراطبیعی دارد که...

full text

تحلیل مفهوم تعلیق در ساختار روایت «مطالعه موردی سورة‌ نبأ»

چکیده تعلیق مفهومی است که مرزهای آن از سطح مفهوم بودگی و شناختی صرف فراتر می‌رود و از حوزة نظری، که آن را به یک موضوع منفعل، همچون بی‌نهایت موضوع دیگر که در موقعیت انفعالی بازشناسی یا بازسازی قرار دارند، به سوی حوزه‌های عملی با ساز و کارهایی مؤثر، متمایل است. البته، این ویژگی کاربردی و عملی منجر به نادیده گرفتن جنبه‌های مفهومی‌ تعلیق نمی‌شود؛ زیرا هر عملی، هر چند جنبه‌های شناختی آن...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 2  issue None

pages  46- 29

publication date 2016-12

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023